Động cơ cần có một áp suất nén phù hợp cho quá trình cháy và sinh công. Nếu như áp suất nén động cơ giảm thấp hơn tiêu chuẩn, thì công suất của động cơ sẽ bị giảm và bạn sẽ nhận thấy được những dấu hiệu này khi vận hành xe. Cụ thể như thế nào, hãy cùng trung tâm VATC tìm hiểu ngay dưới đây.
1. Áp suất nén là gì?
Áp suất nén (Ram Pressure) là một áp lực tác động lên một vật thể khi nó di chuyển xuyên qua chất lưu (chất lỏng hoặc chất khí) với vận tốc cao. Áp lực này sinh ra do sự nén nhanh chóng của chất lưu ở phía trước vật thể. Độ lớn của áp suất nén phụ thuộc vào mật độ của chất lưu, vận tốc của vật thể và hình dạng của nó.
Đặc điểm của áp suất nén:
- Lực cản: Áp suất nén tạo ra một lực cản đáng kể tác động lên vật thể, làm giảm tốc độ của nó. Lực cản này tỷ lệ thuận với bình phương của vận tốc, nghĩa là khi vận tốc tăng gấp đôi, lực cản sẽ tăng gấp bốn lần.
- Sinh nhiệt: Quá trình nén nhanh chóng chất lưu làm tăng nhiệt độ của cả vật thể và môi trường xung quanh. Điều này đặc biệt rõ rệt ở các vận tốc siêu thanh, khi nhiệt độ có thể tăng lên đến mức làm nóng chảy hoặc bốc hơi vật liệu.
- Sóng xung kích: Khi vật thể di chuyển với vận tốc siêu thanh, nó tạo ra sóng xung kích. Đây là vùng áp suất và nhiệt độ tăng đột ngột, lan truyền ra phía sau vật thể. Sóng xung kích có thể gây ra tiếng nổ siêu thanh và các hiệu ứng khác.
2. Những lý do khiến động cơ bị giảm hoặc mất áp suất nén
- Rò rỉ xupap nạp hoặc xả.
- Bạc xéc măng bị mòn.
- Thổi ron nắp máy.
- Các vấu cam bị mòn.
Thông thường, áp suất cuối kỳ nén của động cơ xăng là từ 7 – 12 Kg/Cm2, và động cơ diesel là 35 – 40 Kg/Cm2. Nếu áp suất nén của một xylanh nào đó nằm dưới giá trị thấp nhất trong khoảng bên trên thì có thể sẽ khiến cho động cơ mất lửa và dẫn tới động cơ không thể khởi động được. Bạn có thể dùng đồng hồ đo để kiểm tra áp suất nén của động cơ.
Khi áp suất nén không đủ, động cơ sẽ xảy ra tình trạng rung giật hoặc chết máy khi xe ở chế độ không tải, xe khó tăng tốc và công suất giảm đi rõ rệt. Thậm chí, xe cũng có thể bị chết máy khi di chuyển trên đường, ảnh hưởng tới sự an toàn khi sử dụng xe. Vậy nên, hãy tư vấn thật kỹ cho khách hàng, nếu như xe của họ đang bị tình trạng như trên.
Tham khảo ngay: Khóa học Kỹ thuật sửa chữa ô tô toàn diện
3. Nguyên nhân dẫn tới áp suất nén động cơ giảm
Áp suất nén động cơ giảm có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu như không có áp suất nén ở bất kỳ xylanh nào thì động cơ sẽ không thể khởi động được. Còn nếu như bị mất áp suất nén ở một xylanh thì xylanh đó sẽ bị mất lửa và xảy ra hiện tượng rung giật khi chạy.
3.1. Mất áp suất nén ở tất cả các xylanh
Dây đai hoặc xích dẫn động trục cam bị đứt
Nếu dây đai hoặc xích dẫn động bị đứt hay gặp hư hỏng nào đó, thì trục cam sẽ không thể nhận được truyền động của trục khuỷu. Lúc này, các van xả và nạp trên nắp máy sẽ không thể đóng/mở và động cơ sẽ không thể nén được. Vậy nên, bạn cần phải thay mới dây đai dẫn động.
Trục cam bị gãy
Trường hợp này rất hiếm khi xảy ra, nhưng nếu trục cam bị gãy thì bạn cần phải thay mới để tránh những hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ.
3.2. Áp suất nén thấp ở tất cả các xylanh
Mỗi pittong đều có 3 xéc măng để làm kín khe hở giữa pittong và thành xylanh. Xéc măng đầu tiền được gọi là xéc măng lửa, tiếp đến là xéc măng khí và xéc măng dầu. Sau thời gian dài sử dụng, thì các xéc măng dần hao mòn và mất đi khả năng làm kín. Điều này sẽ khiến hỗn hợp hòa khí lọt xuống hộp trục khuỷu trong quá trình nén và làm giảm áp suất nén của động cơ.
3.3. Áp suất nén thấp ở một xylanh
Các xupap nạp và xupap xả bị hư hỏng
Xupap nạp và xả nằm ở trên nắp máy, chúng sẽ đóng lại ở cuối quá trình nén để động cơ đạt áp suất nén cao nhất. Tuy nhiên, sau thời gian dài tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ và áp suất cao trong buồng đốt, thì các miệng xupap bắt đầu bị ăn mòn khiến áp suất nén lọt ra ngoài dẫn tới giảm áp suất trong buồng đốt. Lúc này, bạn cần phải tháo nắp máy và tiến hành sấy xupap.
Vấu cam bị mòn
Vấu cam đảm nhiệm nhiệm vụ đóng/mở các xupap xả và nạp để lấy khí sạch vào buồng đốt và đẩy khí thải ra ngoài. Nếu như các vấu cam bị mòn thì quá trình đóng/mở của xupap sẽ không được diễn ra chính xác, lượng khí đi vào buồng đốt trong quá trình nạp sẽ ít đi và khiến áp suất nén bị giảm xuống.
Xéc măng bị vỡ, gãy
Khi xéc măng bị vỡ hoặc gãy thì nó sẽ khiến áp suất nén bị giảm xuống, đồng thời sẽ gây ra những hư hỏng nghiêm trọng ở động cơ. Khi bạn mở nắp châm nhớt bạn sẽ thấy có khói bay ra ngoài do áp suất nén bị lọt xuống hộp trục khuỷu và đi lên nắp máy.
Thổi ron nắp máy
Ron nắp máy có nhiệm vụ làm kín bề mặt nối giữa thân và nắp máy. Nếu như ron bị hỏng hay mất đi khả năng làm kín hoàn toàn thì áp suất nén của động cơ sẽ bị lọt ra ngoài và giảm sút.
3.4. Không có áp suất nén ở một xylanh
Bệ xupap bị bong ra
Bệ xupap được gắn trên nắp máy để làm kín miệng xupap. Bệ xupap thường được làm từ kim loại cứng, còn nắp máy thì được làm bằng nhôm. Hai chất liệu này có nhiệt độ giãn nở khác nhau, bởi vậy mà bệ xupap đôi khi sẽ bị bong ra khỏi vị trí và gây rò rỉ hoặc làm mất đi áp suất nén.
Lò xo xupap bị hỏng
Lò xo có tác dụng giữ các xupap cố định, kín khít để tạo nên áp suất ở quá trình nén. Nếu các lò xo bị yếu hay hư hỏng thì các xupap sẽ không còn được kín nữa và mất đi áp suất nén. Ngoài ra, hư hỏng do chén chặn lò xò xupap hoặc lỗ ở trên pittong cũng có thể dẫn tới tình trạng không có áp suất nén ở một xylanh.
Trên là những thông tin về áp suất nén động cơ giảm mà các bạn sửa chữa ô tô cần biết khi sửa chữa động cơ ô tô cho khách hàng. Chúc các bạn có những kiến thức bổ ích và có thể áp dụng vào trong thực tiễn.
Tìm hiểu thêm: Bầu trợ lực phanh: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động chi tiết
Đừng quên theo dõi trang web của chúng tôi để luôn cập nhật những kiến thức – tài liệu hay về ô tô bạn nhé!
Trung Tâm Huấn Luyện Kỹ Thuật Ô Tô Việt Nam – VATC
- Địa chỉ: Số 4-6, Đường số 4, Phường Hiệp Bình Phước, Thành Phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh
- Điện thoại: 0945711717
- Email: info@oto.edu.vn
Xem thêm:
